الأوزان الفعلية (الوزن الأول) [3]

فعل سالم أوسطه حرف حلقى[שָׁלֵם ע גרונית (שע"ג)]

مجموعة من الأفعال  الحرف الثانى منها أحد الحروف (א-ע-ח-ה). وتصرف فى الماضى والمضارع تصريفاً طبيعياً كأى فعل سالم. أما فى المستقبل فيكون لها تصريف خاص.

التصريف فى الماضى:

الضمير	أفعال أوسطها א	أفعال أوسطها حرف ע-ח-ה
		أفعال أوسطها ע	أفعال أوسطها ח	أفعال أوسطها ה
אֲנִי	שָׁאַלְתִי	צָעַקְתִי	בָּחַרְתִי	דָהַרְתִי
אַתָּה	שָׁאַלְתָ	צָעַקְתָ	בָּחַרְתָ	דָהַרְתָ
אַתְּ	שָׁאַלְתְ	צָעַקְתְ	בָּחַרְתְ	דָהַרְתְ
הוּא	שָׁאַל	צָעַק	בָּחַר	דָהַר
הִיא	שָׁאֲלָה	צָעֲקָה	בָּחֲרָה	דָהֲרָה
אֲנַחְנוּ	שָׁאַלְנוּ	צָעַקְנוּ	בָּחַרְנוּ	דָהַרְנוּ
אַתֶּם	שְׁאַלְתֶם	צְעַקְתֶם	בְּחַרְתֶם	דְהַרְתֶם
אַתֶּן	שְׁאַלְתֶן	צְעַקְתֶן	בְּחַרְתֶן	דְהַרְתֶן
הֵם	שָׁאֲלוּ	צָעֲקוּ	בָּחֲרוּ	דָהֲרוּ
הֵן	שָׁאֲלוּ	צָעֲקוּ	בָּחֲרוּ	דָהֲרוּ

- ملحوظة:

* تشكل عين الفعل بالحاطف بتاح فى المواضع التى تسكن فيها.

التصريف فى المضارع:

الضمير	أفعال أوسطها א	أفعال أوسطها حرف ע-ח-ה
		أفعال أوسطها ע	أفعال أوسطها ח	أفعال أوسطها ה
אֲנִי	שׁוֹאֵל	צוֹעֵק	בּוֹחֵר	דוֹהֵר
אַתָּה	שׁוֹאֵל	צוֹעֵק	בּוֹחֵר	דוֹהֵר
אַתְּ	שׁוֹאֶלֶת	צוֹעֶקֶת	בּוֹחֶרֶת	דוֹהֶרֶת
הוּא	שׁוֹאֵל	צוֹעֵק	בּוֹחֵר	דוֹהֵר
הִיא	שׁוֹאֶלֶת	צוֹעֶקֶת	בּוֹחֶרֶת	דוֹהֶרֶת
אֲנַחְנוּ	שׁוֹאֲלִים/ שׁוֹאֲלוֹת	צוֹעֲקִים/ צוֹעֲקוֹת	בּוֹחֲרִים/ בּוֹחֲרוֹת	דוֹהֲרִים/  דוֹהֲרוֹת
אַתֶּם	שׁוֹאֲלִים	צוֹעֲקִים	בּוֹחֲרִים	דוֹהֲרִים
אַתֶּן	שׁוֹאֲלוֹת	צוֹעֲקוֹת	בּוֹחֲרוֹת	דוֹהֲרוֹת
הֵם	שׁוֹאֲלִים	צוֹעֲקִים	בּוֹחֲרִים	דוֹהֲרִים
הֵן	שׁוֹאֲלוֹת	צוֹעֲקוֹת	בּוֹחֲרוֹת	דוֹהֲרוֹת

التصريف فى المستقبل:

الضمير	أفعال أوسطها א	أفعال أوسطها حرف ע-ח-ה
		أفعال أوسطها ע	أفعال أوسطها ח	أفعال أوسطها ה
אֲנִי	אֶשְׁאַל	אֶצְעַק	אֶבְחַר	אֶדְהַר
אַתָּה	תִשְׁאַל	תִצְעַק	תִבְחַר	תִדְהַר
אַתְּ	תִשְׁאֲלִי	תִצְעֲקִי	תִבְחֲרִי	תִדְהֲרִי
הוּא	יִשְׁאַל	יִצְעַק	יִבְחַר	יִדְהַר
הִיא	תִשְׁאַל	תִצְעַק	תִבְחַר	תִדְהַר
אֲנַחְנוּ	נִשְׁאַל	נִצְעַק	נִבְחַר	נִדְהַר
אַתֶּם	תִשְׁאֲלוּ	תִצְעֲקוּ	תִבְחֲרוּ	תִדְהֲרוּ
אַתֶּן	תִשְׁאַלְנָה	תִצְעַקְנָה	תִבְחַרְנָה	תִדְהַרְנָה
הֵם	יִשְׁאֲלוּ	יִצְעֲקוּ	יִבְחֲרוּ	יִדְהֲרוּ
הֵן	תִשְׁאַלְנָה	תִצְעַקְנָה	תִבְחַרְנָה	תִדְהַרְנָה

- ملحوظة :

تشذ هذه الأفعال عن التصريف المعتاد عند تصريفها فى المستقبل، حيث يشكل الحرف الثانى بالبتاح. إلا أن هناك بعض الاستثناءات التى تشكل فيها العين إما بالبتاح وإما بالحولام مثل الأفعال: זָעַם - נָהַם - מָעַל - שָׁחַט - רָחַץ - נָעַל. والشائع التشكيل بالبتاح.

الأمر: 

الضمير	أفعال أوسطها א	أفعال أوسطها حرف ע-ח-ה
		أفعال أوسطها ע	أفعال أوسطها ח	أفعال أوسطها ה
אַתָּה	שְׁאַל	צְעַק	בְּחַר	דְהַר
אַתְּ	שַׁאֲלִי	צַעֲקִי	בַּחֲרִי	דַהֲרִי
אַתֶּם	שַׁאֲלוּ	צַעֲקוּ	בַּחֲרוּ	דַהֲרוּ
אַתֶּן	שְׁאַלְנָה	צְעַקְנָה	בְּחַרְנָה	דְהַרְנָה

-  ملحوظة:

تشكل فاء الفعل بالبتاح فى المواضع التى تشكل فيها بالحيريق قاطن نظراً لوجود الحاطف بتاح بعدها.

الاسم المشتق:

أفعال أوسطها א	أفعال أوسطها حرف ע-ח-ה
	أفعال أوسطها ע	أفعال أوسطها ח	أفعال أوسطها ה
שְׁאִילָה	רְעִידָה	בּחִירָה	דְהִירָה

المصدر اللامى:

أفعال أوسطها א	أفعال أوسطها حرف ע-ח-ה
	أفعال أوسطها ע	أفعال أوسطها ח	أفعال أوسطها ה
לִשְׁאֹל	לִצְעֹק	לִבְחֹר	לִדְהֹר